खानेपानी उपलब्ध गराउन सहयात्रा र स्थानीय सरकारको सक्रियता
![](https://nepalbani.org.np/uploads/news/images/1781154380khanepani.jpeg)
गणेश घिमिरे
जेठ २८, इलाम
पहाडी भेगका अधिकांश बस्तीले धेरथोर झेल्दै आएको समस्या हो– खानेपानीको अभाव । धेरै परिवार बर्खायाममै पनि स्वच्छ खानेपानीको पहुँचबाट टाढा छन । सुक्खायाममा त भएका मुहानसमेत सुक्छन । खाना पकाउने र पिउने पानीकै जोहो कसरी गर्ने पिरलोमा गुज्रनुपर्छ । खेतीपाती आकाशेपानीमा निर्भर हुँदै गएको छ ।
पहाडी क्षेत्रमा बसाइँसराइ दर निरन्तर बढ्नुको एउटा मुख्य कारण खानेपानी अभाव पनि हो । सडक लगायतका पूर्वाधार जथाभाबी निर्माणले मुहानहरु सुक्ने क्रममा रहेको छ । खानेपानी ओसार्न घण्टौं धाउनुपर्ने, लाम लागेर पानी थाप्नुपर्ने बाध्यता चुलिँदो छ । बल्लतल्ल ल्याइएको पानी स्वच्छ छ कि छैन भन्नेतिर सोच्नसमेत सक्ने अवस्था छैन । यस्तै समस्या छ इलाम नगरपालिकाको वडा नम्बर १ को साँखेजुङ र वडा नम्बर १२ को साङरुम्बाका केही बस्तिहरु । यी ठाउँका मुहानहरु सुक्ने क्रममा छ । पिउने पानीको अभाव संगै सिंचाईको समेत अभाव छ । खानेपानीको अभाव बढ्दै गएपछि स्थानीय सरकारसंगै जिल्लामा क्रियाशिल गैर सरकारी संस्था सहयात्रा नेपालले टेवा काठमाडौंकोे आर्थिक सहयोगमा बस्तीबासिलाई खानेपानी मुहानको संरक्षण संगै उपभोक्ताको घर घरमा पानी पुरयाउन पहल गरिरहेको छ । साँखेजुङ्गमा १६ लाख ६९ हजार रुपैंयाँको लागतमा हिलेखोला रसाइली गाउँ गुरुङ्गगाउँ, खानेपानी आयोजना निर्माण गरेको छ । योजना निर्माण गर्न इलाम नगरपालिकाबाट ८ लाख ३४ हजार, सहयात्रा नेपालबाट ५ लाख र ३ लाख ३५ हजार रुपैंयाँको जनश्रमदानबाट भएको वडा नम्बर १ का वडाध्यक्ष गायत्री बस्नेतले बताउनुभयो । योजना सम्पन्न पछि सो बस्तिमा खानेपानीको अभाव टरेको छ । धारामा पानी आएपछि टाढाबाट पानी बोकेर पिउनुपर्ने बाध्यताबाट मुक्त भएको र घरको काम समेत भ्याउन थालेको स्थानीय उपभोक्ता मुना खत्रीले बताउनुभयो । अझै त्यस वडाका केही बस्तिमा धारा जडान गरिसकेको र पानी पुरयाउन लागि काम भइरहेको छ । सो योजनाबाट ५६ घरधुरी लाभान्वित भएका छन् । २० हजार लिटर क्षमताको टयाङ्कि निर्माण गरेर घर घरमा धारा जडान गरेर पानी पुरयाइएको छ ।
सहयात्रा नेपालले टेवा नेपाल काठमाडौंकौ आर्थिक सहयोग संगै स्थानीय सरकारसंग समन्वय गरेर खानेपानी योजना निर्माण गर्दै आएको छ । हालसम्म जिल्लाका बिभिन्न पालिकामा ६ वटा खानेपानी योजना निर्माण गरीसकेको संस्थाले एक घर एक धाराको अवधारणाका साथ योजना निर्माण गर्दै आएको संस्थाकी अध्यक्ष हेमकुमारी (गंगा) शिबाले बताउनुभयो । यस्तै खानेपानीकै अभाव झेल्दै आएको वडा नम्बर १२ स्थित साङ्गरुम्बा स्थित नरसिंह गाउँमा पनि खानेपानीको चरम अभाव छ । त्यस भेगमा रहेका करिब २८ घरधुरी करिब डेढबर्ष अघिबाट खानेपानीको अभावमा पिरोलिएका छन् । बस्तिमा रहेका करिब ३÷४ वटा खानेपानीको मुहानहरु सुकेपछि त्यहाँका बासिन्दाले सोहि वडाकै अर्को बस्तिमा रहेको २१ सय मिटर टाढाको मुहानबाट पानी ल्याएर उपभोग गर्दै आएको छ । मुहानबाट ४० एमएमको पाइपमा पानी ल्याउन वडाले ५ लाख रुपैंयाँ सहयोग र जनश्रमदान गरेका थिए । तर मुहानको राम्रो ब्यबस्थापन हुन नसक्दा पानीको उचित प्रयोग गर्न पाएका छैनन् । खानेपानीको अभाव बढिरहँदा सिंचाईको अभाव पनि बढ्दो छ । खानेपानीको अभाव टार्न स्थानीय सरकार र बिभिन्न संघ संस्थाले पहल गरिदनुपर्ने स्थानीय निशा घिमिरे बताउनुहुन्छ ।
अब मुहानको ब्यबस्थापन संगै त्यस बस्तिको २८ घरधुरिमा धारा जडान गरेर सहज रुपमा पानीको आपूर्ती गराउन सहयात्रा नेपालले नै आर्थिक सहयोग गर्ने भएको छ । त्यहाँ रहेको नरसिंह गाउँ जोरधारा दर्जीगाउँ खानेपानी योजना निर्माणका लािग संस्थाले ५ लाख रुपैंयाँ सहयोग गर्नेछ भने उपभोक्ताले करिब २५ देखी ३० प्रतिशत जनश्रमदान गर्ने भएका छन् । योजना अन्तर्गत मुहान संरक्षण र १६ हजार लिटर क्षमताको टयाङ्कि निर्माण हुने । त्यहाँबाट समान रुपमा सबै घर घरमा पानी बितरण गरिने भएको छ ।
![](https://nepalbani.org.np/uploads/news/images/thumb255/1878900198pasu..jpeg)
इलामबाट बिस्थापित भेटनरी अस्पताल सात वर्षपछि फकाईयो
गणेश घिमिरे असार २७, इलाम इलामबाट सात वर्षअघि विस्थापित भेटेरीनरी अस्पताल तथा पशुसेवा विज्ञ केन्द्र पुर्नस्थापना गरिएको छ । संघीयता
![](https://nepalbani.org.np/uploads/news/images/thumb255/923939780purna-khop.jpeg)
इलाम जिल्ला पूर्ण खोप सुनिश्चितता जिल्ला घोषणा
गणेश घिमिरे असार २६, इलाम इलाम जिल्ला पूर्ण खोप सुनिश्चितता र दिगोपना जिल्ला घोषणा भएको छ । राष्ट्रिय खोप तालिकामा समावेश भएका १५ महिना उमेर
![](https://nepalbani.org.np/uploads/news/images/thumb255/762970063e1783f7e-5fda-4b40-959a-33932ea93414.jpeg)
इलाम नगरको पहलमा साँखेजुङ्गमा प्राङ्गरीक मल उत्पादनको तयारी
गणेश घिमिरे असार २१, इलाम कोशि प्रदेश सरकारको सहयोगमा इलाम नगरपालिकाको एक सहकारीले प्राङ्गरीक मल उत्पादनको तयारी थालेको छ । खेतीबालीमा रसायनीक
प्रतिकृया दिनुहोस